Khí hư bất thường là dấu hiệu của bệnh gì? Phân biệt theo màu sắc và mùi

Khí hư bình thường là như thế nào?

Ở trạng thái khỏe mạnh, khí hư thường có đặc điểm:

• Màu trắng trong hoặc hơi ngả đục như lòng trắng trứng gà
• Không mùi hoặc mùi nhẹ, không gây khó chịu
• Không gây ngứa, rát hoặc đau vùng kín
• Ra nhiều hơn vào thời kỳ rụng trứng hoặc trước chu kỳ kinh nguyệt

Sự thay đổi nhẹ về lượng khí hư theo chu kỳ là điều bình thường. Tuy nhiên, khi có sự thay đổi rõ rệt về màu, mùi, lượng hoặc kèm theo các triệu chứng khác, bạn cần đặc biệt lưu ý.

Dấu hiệu khí hư bất thường và ý nghĩa theo màu sắc, mùi

Khí hư là hiện tượng sinh lý bình thường ở nữ giới, đóng vai trò giữ ẩm, bôi trơn và bảo vệ âm đạo khỏi các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, khi khí hư có sự thay đổi bất thường về màu sắc, mùi hoặc lượng thì có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe phụ khoa nghiêm trọng.

1. Khí hư màu vàng/xanh, có mùi hôi

Khí hư có màu vàng hoặc xanh, kèm theo mùi hôi khó chịu là một dấu hiệu bất thường cảnh báo cơ thể nữ giới có thể đang gặp phải tình trạng viêm nhiễm phụ khoa. Thông thường, khí hư sinh lý có màu trắng trong, không mùi hoặc chỉ hơi tanh nhẹ. Khi chuyển sang màu vàng hoặc xanh, điều đó cho thấy có sự xâm nhập của vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây hại, đặc biệt là khi đi kèm với các triệu chứng như khí hư ra nhiều, có bọt, vùng kín ngứa rát, đau khi quan hệ hoặc tiểu buốt.

Nguyên nhân phổ biến khiến khí hư có màu vàng hoặc xanh và mùi hôi thường là do nhiễm trùng roi Trichomonas, vi khuẩn lậu, hoặc viêm âm đạo do tạp khuẩn. Cụ thể, nhiễm trùng roi thường khiến khí hư có màu vàng xanh, loãng, có bọt và mùi hôi nồng. Viêm âm đạo do vi khuẩn lậu thường đi kèm với khí hư màu xanh nhạt, mùi hôi tanh, đôi khi kèm theo tiểu buốt, tiểu rát. Trong khi đó, viêm âm đạo do tạp khuẩn có thể khiến khí hư màu vàng xám, loãng và mùi hôi như cá ươn.

Tình trạng này nếu không được điều trị kịp thời có thể lan rộng đến tử cung, buồng trứng, gây viêm vùng chậu, ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và tăng nguy cơ vô sinh.

2. Khí hư màu trắng đục, đặc quánh như bã đậu

Khí hư màu trắng đục, đặc quánh như bã đậu là một trong những biểu hiện phổ biến của viêm âm đạo do nấm, đặc biệt là nấm Candida albicans – một loại nấm thường trú trong âm đạo nhưng có thể phát triển mạnh khi môi trường âm đạo mất cân bằng. Dạng khí hư này thường không có mùi hôi rõ rệt nhưng lại đi kèm với cảm giác ngứa ngáy, rát vùng kín, đặc biệt là sau khi đi tiểu hoặc quan hệ tình dục. Một số chị em còn thấy vùng âm hộ sưng đỏ, đau, hoặc khó chịu khi mặc quần chật.

Viêm âm đạo do nấm thường gặp ở phụ nữ mang thai, người dùng kháng sinh kéo dài, bị tiểu đường, suy giảm miễn dịch hoặc có thói quen vệ sinh không đúng cách như thụt rửa sâu âm đạo hoặc dùng dung dịch vệ sinh có độ pH cao. Mặc dù đây là bệnh lý không lây qua đường tình dục điển hình, nhưng quan hệ không an toàn với người đang nhiễm nấm vẫn có thể khiến bệnh tái phát hoặc khó điều trị dứt điểm.

3. Khí hư có mùi tanh/nồng, màu xám hoặc xanh nhạt

Khí hư có mùi tanh hoặc nồng, màu xám hoặc xanh nhạt là dấu hiệu điển hình của viêm âm đạo do vi khuẩn (bacterial vaginosis) – một dạng rối loạn do sự mất cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo, khiến vi khuẩn có hại phát triển lấn át vi khuẩn có lợi. Tình trạng này thường gặp ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là những người có thói quen vệ sinh vùng kín sai cách, thụt rửa âm đạo thường xuyên, quan hệ tình dục không an toàn hoặc thay đổi bạn tình liên tục.

Một trong những đặc điểm dễ nhận biết nhất của viêm âm đạo do vi khuẩn là khí hư ra nhiều, loãng, có màu xám trắng hoặc xanh nhạt, đi kèm mùi tanh hôi như mùi cá ươn, rõ rệt hơn sau khi quan hệ tình dục hoặc trong kỳ kinh nguyệt. Mặc dù bệnh không gây ngứa dữ dội như nấm Candida, nhưng vẫn có thể gây rát, khó chịu vùng kín, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và tâm lý.

4. Khí hư màu nâu hoặc có lẫn máu

Khí hư màu nâu hoặc có lẫn máu là một dấu hiệu bất thường khiến nhiều chị em lo lắng, bởi nó có thể liên quan đến nhiều vấn đề phụ khoa nghiêm trọng. Về bản chất, khí hư màu nâu thường là do có lẫn máu cũ trong dịch tiết âm đạo. Nếu hiện tượng này chỉ xảy ra ngắn hạn, gần kỳ kinh hoặc ngay sau kỳ kinh, thì có thể là do máu kinh còn sót lại, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu khí hư màu nâu hoặc có máu xuất hiện kéo dài, bất thường và không liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt, thì rất có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý tiềm ẩn.

Một số nguyên nhân thường gặp bao gồm: viêm lộ tuyến cổ tử cung, viêm nội mạc tử cung, u xơ tử cung, polyp cổ tử cung hoặc nghiêm trọng hơn là ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung. Các bệnh lý này thường kèm theo những biểu hiện như ra khí hư màu nâu kéo dài, có mùi hôi, đau bụng dưới, chảy máu sau quan hệ tình dục, rối loạn kinh nguyệt. Ngoài ra, ở phụ nữ đang dùng thuốc tránh thai nội tiết, khí hư có thể lẫn chút máu do tác dụng phụ của thuốc, nhưng nếu kéo dài hoặc kèm theo biểu hiện bất thường khác thì cũng cần kiểm tra.

5. Khí hư loãng như nước, ra nhiều bất thường

Khí hư loãng như nước và ra nhiều một cách bất thường là một dấu hiệu mà chị em phụ nữ không nên xem nhẹ, bởi đây có thể là biểu hiện của những rối loạn hoặc bệnh lý phụ khoa tiềm ẩn. Thông thường, khí hư sinh lý có dạng hơi dai, trong như lòng trắng trứng, tiết ra với lượng vừa phải và thay đổi theo chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, khi khí hư trở nên quá loãng như nước, chảy ra nhiều, ẩm ướt kéo dài và đi kèm các triệu chứng khác như ngứa rát, đau bụng dưới, mùi hôi… thì rất có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý.

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến khí hư loãng và ra nhiều là viêm âm đạo do vi khuẩn hoặc viêm lộ tuyến cổ tử cung. Trong viêm âm đạo, khí hư thường loãng, có màu trắng đục hoặc vàng nhạt, mùi tanh nhẹ đến hôi, đôi khi gây cảm giác ngứa ngáy. Với viêm lộ tuyến cổ tử cung, khí hư thường tiết ra nhiều hơn mức bình thường, dai dẳng, loãng như nước, có thể kèm mùi hôi và gây cảm giác ẩm ướt khó chịu. Đây là bệnh lý phổ biến ở phụ nữ đã sinh con hoặc có đời sống tình dục kéo dài, nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm nhiễm ngược dòng, ảnh hưởng đến tử cung và buồng trứng.

Ngoài ra, khí hư loãng ra nhiều bất thường cũng có thể liên quan đến các bệnh lây qua đường tình dục như Chlamydia hoặc lậu, đặc biệt khi đi kèm với tiểu buốt, đau khi quan hệ hoặc chảy máu âm đạo bất thường. Trong một số trường hợp hiếm gặp, đây cũng có thể là dấu hiệu sớm của ung thư cổ tử cung hoặc nội mạc tử cung, nếu khí hư có lẫn máu và mùi hôi thối nặng.

Nguyên nhân khiến khí hư bất thường

• Vệ sinh không đúng cách: Thụt rửa sâu, dùng dung dịch có pH cao
• Mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo
• Quan hệ không an toàn
• Nội tiết tố thay đổi (do stress, thuốc tránh thai, mang thai…)
• Mặc đồ lót chật, ẩm ướt
• Do mắc các bệnh lý phụ khoa: viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, viêm phần phụ…

Khi nào cần đi khám phụ khoa?

Bạn nên đến cơ sở y tế uy tín khi thấy các biểu hiện sau:

• Khí hư có màu lạ, mùi hôi nồng, kéo dài trên 3 ngày
• Cảm giác ngứa ngáy, rát, sưng vùng kín
• Đau khi quan hệ hoặc khi đi tiểu
• Ra máu bất thường giữa chu kỳ
• Kèm theo đau bụng dưới hoặc mệt mỏi kéo dài

Khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần là cách tốt nhất để phát hiện và xử lý sớm các vấn đề bất thường ở cơ quan sinh dục nữ.

Biện pháp phòng ngừa khí hư bất thường

• Vệ sinh vùng kín đúng cách (rửa nhẹ nhàng, không thụt rửa sâu)
• Dùng dung dịch vệ sinh phù hợp có độ pH cân bằng
• Mặc đồ lót cotton, thoáng mát, thay quần lót mỗi ngày
• Quan hệ an toàn, sử dụng biện pháp bảo vệ
• Ăn uống khoa học, ngủ đủ giấc, hạn chế căng thẳng
• Khám phụ khoa định kỳ theo khuyến cáo

Khí hư bất thường là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe vùng kín đang gặp vấn đề. Đừng chủ quan nếu bạn thấy những thay đổi khác lạ. Phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe sinh sản và tránh được nhiều biến chứng nguy hiểm. Hãy chủ động lắng nghe cơ thể mình và đừng ngần ngại đi khám khi cần thiết.