Bà Bầu Bị Tiêu Chảy: Nguyên Nhân, Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa

1. Nguyên nhân gây tiêu chảy ở bà bầu

Bà bầu bị tiêu chảy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm các yếu tố từ bên ngoài và những thay đổi nội tại của cơ thể trong thời kỳ mang thai.

1.1. Thay đổi hormone

Trong thời kỳ mang thai, sự thay đổi của các hormone, đặc biệt là progesterone và estrogen, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Những hormone này làm thay đổi tốc độ chuyển hóa thức ăn trong ruột, dẫn đến tiêu chảy hoặc táo bón. Sự thay đổi này đặc biệt rõ ràng trong những tháng đầu và cuối thai kỳ.

1.2. Chế độ ăn uống

Khi mang thai, mẹ bầu thường thay đổi chế độ ăn uống để bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi. Sự thay đổi đột ngột về loại thực phẩm, lượng thức ăn hoặc các loại vitamin và khoáng chất có thể làm hệ tiêu hóa không kịp thích ứng, dẫn đến tiêu chảy.

1.3. Nhiễm khuẩn hoặc virus

Mẹ bầu có thể bị tiêu chảy do nhiễm các loại virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng từ thực phẩm hoặc môi trường. Nhiễm khuẩn thực phẩm là nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cấp, và bà bầu có thể dễ bị ảnh hưởng hơn do hệ miễn dịch trong thai kỳ thường suy giảm.

1.4. Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như kháng sinh, vitamin, hay thuốc bổ sung sắt và canxi có thể gây rối loạn tiêu hóa, làm mẹ bầu gặp phải tình trạng tiêu chảy.

1.5. Dị ứng thực phẩm

Một số phụ nữ khi mang thai có thể trở nên nhạy cảm hơn với một số loại thực phẩm như sữa, lúa mì, đậu phộng hoặc hải sản, dẫn đến dị ứng và gây tiêu chảy.

1.6. Căng thẳng và lo lắng

Tâm lý căng thẳng, lo lắng về thai kỳ, sức khỏe của em bé và các vấn đề khác trong cuộc sống cũng có thể gây ra tiêu chảy ở bà bầu. Căng thẳng tác động đến hệ thần kinh và hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ bị rối loạn tiêu hóa.

2. Triệu chứng tiêu chảy ở bà bầu

Tiêu chảy là hiện tượng đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày (thường trên 3 lần). Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Phân lỏng, nước, không thành khuôn.
• Đau bụng, co thắt ở bụng.
• Cảm giác mệt mỏi, chán ăn.
• Đầy hơi, buồn nôn.
• Đôi khi có kèm theo sốt, ớn lạnh.

Nếu bà bầu bị tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày, có máu trong phân, mất nước nghiêm trọng (khô miệng, khát nước nhiều, chóng mặt) thì cần phải đi khám bác sĩ ngay.

3. Tiêu chảy có nguy hiểm cho mẹ và thai nhi không?

Tiêu chảy ở mức độ nhẹ hoặc ngắn hạn thường không gây hại nhiều cho mẹ và thai nhi. Tuy nhiên, nếu tiêu chảy kéo dài hoặc mất nước nghiêm trọng, nó có thể gây ra những hậu quả sau:

3.1. Ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ

Mất nước là vấn đề lớn nhất khi bà bầu bị tiêu chảy. Cơ thể mất đi nhiều nước và chất điện giải (natri, kali), dẫn đến tình trạng suy nhược, kiệt sức, hoa mắt, chóng mặt. Nếu không được điều trị, mất nước nghiêm trọng có thể dẫn đến nguy cơ sốc và suy thận.

3.2. Ảnh hưởng đến thai nhi

Mất nước kéo dài và không được bù đắp có thể ảnh hưởng đến lượng máu cung cấp cho thai nhi, làm giảm lượng oxy và dưỡng chất mà em bé nhận được. Điều này có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như sinh non, suy dinh dưỡng bào thai hoặc thai chậm phát triển.

4. Cách điều trị tiêu chảy ở bà bầu

Khi bị tiêu chảy, mẹ bầu cần chú ý theo dõi cơ thể và có các biện pháp chăm sóc, điều trị phù hợp.

4.1. Bù nước và điện giải

Bà bầu bị tiêu chảy cần bù đắp lại lượng nước đã mất bằng cách uống nhiều nước lọc, nước trái cây, nước điện giải (Oresol). Điều này giúp cân bằng lại lượng nước và khoáng chất trong cơ thể, ngăn ngừa tình trạng mất nước.

4.2. Chế độ ăn uống nhẹ nhàng

Trong thời gian bị tiêu chảy, mẹ bầu nên ăn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như cháo loãng, bánh mì nướng, cơm trắng, chuối chín. Tránh các loại thực phẩm có nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng, hoặc đồ ăn nhanh, chế biến sẵn vì có thể làm tình trạng tiêu chảy nặng thêm.

4.3. Sử dụng thuốc đúng cách

Nếu tiêu chảy do nhiễm khuẩn, mẹ bầu có thể cần sử dụng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Ngoài ra, các loại men vi sinh (probiotic) cũng có thể được khuyến khích để cải thiện hệ vi khuẩn đường ruột. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc chống tiêu chảy mà không có hướng dẫn của bác sĩ vì một số loại thuốc có thể gây hại cho thai nhi.

4.4. Nghỉ ngơi và theo dõi sức khỏe

Mẹ bầu cần nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể nhanh chóng phục hồi. Nếu tình trạng tiêu chảy không cải thiện sau 2-3 ngày, hoặc xuất hiện các triệu chứng nặng như sốt cao, mất nước nhiều, cần liên hệ với bác sĩ ngay để được khám và điều trị kịp thời.

5. Phòng ngừa tiêu chảy cho bà bầu

Phòng ngừa tiêu chảy là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của mẹ và thai nhi. Dưới đây là một số biện pháp giúp mẹ bầu giảm nguy cơ bị tiêu chảy:

5.1. Giữ vệ sinh thực phẩm

Đảm bảo ăn chín, uống sôi, tránh các thực phẩm sống, tái, đặc biệt là các món từ hải sản, thịt sống, trứng sống. Luôn rửa tay sạch sẽ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

5.2. Uống đủ nước

Mẹ bầu cần duy trì thói quen uống đủ nước mỗi ngày để giúp cơ thể duy trì lượng nước cần thiết và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

5.3. Ăn uống điều độ, khoa học

Cần duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng nhưng không quá đột ngột thay đổi các món ăn. Bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, hoa quả để hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

5.4. Giảm căng thẳng

Tâm lý lo lắng, căng thẳng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa. Mẹ bầu nên duy trì lối sống lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ và tham gia các hoạt động thư giãn như yoga, thiền để giảm căng thẳng.

6. Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Nếu bà bầu bị tiêu chảy kéo dài hơn 48 giờ, có kèm theo các triệu chứng nặng như đau bụng dữ dội, sốt cao, buồn nôn, ói mửa hoặc có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng, cần đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tiêu chảy trong thai kỳ không phải là vấn đề hiếm gặp, nhưng nếu không được xử lý kịp thời có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Việc duy trì chế độ ăn uống hợp lý, vệ sinh thực phẩm tốt và bù nước đúng cách là những bước quan trọng giúp bà bầu phòng ngừa và điều trị tiêu chảy hiệu quả.