Việc được chẩn đoán u nang buồng trứng khiến không ít chị em rơi vào trạng thái hoang mang, lo sợ – đặc biệt là khi nghe đến cụm từ “u”, “nang”, “khối” trong cơ thể. Rất nhiều người lập tức nghĩ đến ung thư, tự hỏi liệu u nang buồng trứng có phải ung thư không, có nguy hiểm hay không, có cần phẫu thuật không.
Trên thực tế, phần lớn u nang buồng trứng là lành tính, nhưng cũng có một tỷ lệ nhỏ có nguy cơ tiến triển thành ung thư nếu không được phát hiện và theo dõi kịp thời. Vậy u nang buồng trứng là gì, cách phân biệt u nang – ung thư ra sao và khi nào cần điều trị? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng phổ biến này ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
U nang buồng trứng là gì?
U nang buồng trứng là tình trạng xuất hiện một hoặc nhiều túi chứa dịch hoặc chất rắn bất thường trong buồng trứng. Những khối u này có thể nhỏ như hạt đậu hoặc to lên đến vài chục cm.
Phần lớn các trường hợp u nang là lành tính, không gây nguy hiểm và sẽ tự biến mất sau một thời gian. Tuy nhiên, một số trường hợp đặc biệt có thể tiến triển thành u nang phức tạp, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây biến chứng, hoặc – trong tỷ lệ nhỏ – có liên quan đến ung thư buồng trứng.
U nang buồng trứng có phải ung thư không?
Để trả lời cho câu hỏi “U nang buồng trứng có phải ung thư không?”, bạn cần hiểu rõ các loại u nang buồng trứng phổ biến và cách phân biệt.
U nang lành tính:
Chiếm khoảng 90% các trường hợp. Bao gồm:
-
U nang chức năng: hình thành trong chu kỳ kinh nguyệt, thường tự biến mất sau vài tuần.
-
U nang nước: chứa chất lỏng trong suốt, vỏ mỏng, không có vách.
-
U nang bì (u quái): chứa mô như tóc, răng, mỡ, hiếm khi trở thành ung thư.
Những loại này thường không cần điều trị nếu không gây triệu chứng rõ ràng.
U nang ác tính:
-
Là những khối u có tế bào ung thư phát triển không kiểm soát, có thể xâm lấn và di căn.
-
Thường có biểu hiện bất thường trên hình ảnh siêu âm: vách dày, có mô đặc, tăng sinh mạch máu.
Đây là tình trạng hiếm gặp, cần điều trị phẫu thuật và theo dõi chuyên sâu.
U lạc nội mạc tử cung (lạc nội mạc buồng trứng):
-
Không phải ung thư nhưng là bệnh lý phụ khoa mãn tính, xảy ra khi mô nội mạc tử cung phát triển lạc chỗ, hình thành “u nang chocolate”.
-
Gây đau bụng kinh dữ dội, ảnh hưởng khả năng mang thai.
Không chuyển thành ung thư nhưng cần điều trị nếu gây biến chứng.
Dấu hiệu nhận biết u nang bất thường
Nhiều trường hợp u nang buồng trứng không có triệu chứng và chỉ được phát hiện tình cờ qua siêu âm định kỳ. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý những dấu hiệu cảnh báo có thể liên quan đến u nang có nguy cơ:
-
Đau âm ỉ vùng bụng dưới, lệch về một bên
-
Bụng trướng, nặng nề, có cảm giác đầy hơi
-
Chu kỳ kinh nguyệt rối loạn, rong kinh hoặc ra máu bất thường
-
Tiểu tiện khó, đi tiểu nhiều lần
-
Đau khi quan hệ tình dục
-
Tăng cân không rõ nguyên nhân hoặc chán ăn, buồn nôn kéo dài
Nếu có những triệu chứng này, bạn nên đi kiểm tra để loại trừ u nang phức tạp hoặc ung thư buồng trứng.
Khi nào cần mổ? Khi nào chỉ cần theo dõi?
Không phải tất cả các u nang đều cần phẫu thuật. Việc điều trị phụ thuộc vào loại u, kích thước, triệu chứng và độ tuổi của bệnh nhân.
Trường hợp chỉ cần theo dõi:
-
U nhỏ (<5 cm), không có triệu chứng
-
Là u chức năng (được xác định rõ trên siêu âm)
-
Không có dấu hiệu ác tính
Bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi định kỳ 1–3 tháng/lần để kiểm tra kích thước và sự biến mất của u.
Trường hợp cần phẫu thuật:
-
U to hơn 6–8 cm hoặc có xu hướng to lên nhanh
-
U không rõ bản chất, có vách dày, mô đặc
-
Có triệu chứng như đau bụng dữ dội, chảy máu, xoắn buồng trứng
-
Phụ nữ sau mãn kinh có u nang (nguy cơ cao hơn)
Tùy trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định mổ nội soi hoặc mổ mở và xét nghiệm mô bệnh học để loại trừ ung thư.
Cách phòng tránh biến chứng do u nang buồng trứng
Dù phần lớn u nang buồng trứng là lành tính, bạn vẫn nên chủ động kiểm soát và phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra:
1. Siêu âm định kỳ 6 tháng/lần
-
Đây là cách đơn giản và hiệu quả để phát hiện u sớm, ngay cả khi chưa có triệu chứng.
-
Đặc biệt quan trọng với phụ nữ có tiền sử gia đình bị ung thư buồng trứng hoặc rối loạn nội tiết.
2. Duy trì lối sống lành mạnh
-
Ăn uống cân bằng, nhiều rau xanh, trái cây, hạn chế đường và chất béo bão hòa.
-
Tập thể dục đều đặn để duy trì cân nặng ổn định.
-
Hạn chế căng thẳng, ngủ đủ giấc để không làm rối loạn nội tiết tố nữ.
3. Khám phụ khoa định kỳ
-
Ngoài siêu âm, bác sĩ có thể chỉ định thêm xét nghiệm CA-125 nếu nghi ngờ u ác tính.
-
Tầm soát sức khỏe sinh sản giúp phát hiện sớm nhiều vấn đề tiềm ẩn.
U nang buồng trứng không đáng sợ – điều quan trọng là phát hiện kịp thời
Quay lại câu hỏi đầu bài: u nang buồng trứng có phải ung thư không? – câu trả lời là KHÔNG PHẢI trong đa số trường hợp. Tuy nhiên, cũng không nên chủ quan vì một số u nang phức tạp có thể tiềm ẩn nguy cơ nếu không được theo dõi đúng cách.
Đừng để nỗi sợ khiến bạn bỏ qua các dấu hiệu bất thường của cơ thể. U nang không đáng sợ bằng việc phát hiện muộn. Hãy thăm khám định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh và chủ động bảo vệ sức khỏe phụ khoa của mình – vì bạn xứng đáng được an tâm mỗi ngày.